بیشتر ایرانیان امروز رشادت ها و دلاوری های نیاکانشان را در برابر یورش اعراب مسلمان از یاد برده اند ولی هر ساله به مناسبت بزرگداشت جانباختگان یورش اعراب مسلمان به ایران مراسمی به نام پرسه اورمزد و اسفند ماه توسط زرتشتان در یزد و تهران برگزار می شود تا این رویداد دهشتناک تازیان فراموش نشود .
به یاد جانباختگان 25 بهمن صانع ژاله و محمد مختاری که در برابر ولایت فقیه به ارث رسیده از تازیان ایستادند و همه ایرانیان دلاور که در برابر متجاوزین تازی مسلمان به مبارزه برخاستند.
روز اورمزد و اسفند ماه پرسه همگانی ویژه بزرگداشت جانباختگان جنگ تازیان علیه ایرانیان است. بر روان و فروهر همه این سلحشوران دلاور درود باد.
صدهزاران آفرین و درود بر روان و فروهر سرورمان «اشوزرتشت اسپنتمان» و همه‌ی فرزانگان، دینورزان، پارسایان و بهدینانی که در درازای تاریخ، در راه پاسداری از دین و فرهنگ زرتشتی جانباخته‌اند. خجسته روز اورمزد و اسفندماه در گاهنمای زرتشتی برابر با 25بهمن‌ماه در گاهشمار خورشیدی، مصادف با پُرسه‌ی همگانی نامور به «پرسهی همگانی اورمزد و اسفندماه» است. واژه‌ی «پُرسه» در پیشوند این روز از بن «پُرس» به‌چم «پرسیدن» است و مراد از آن آیینی است که با همت بازماندگان و باشندگی خویشان و آشنایان برای گرامی‌داشت شخص درگذشته برپا می‌شود.
جدا از پرسهی یکایک درگذشتگان، زرتشتیان جهان در درازای سال به‌یاد همافروهران و هماروانان درگذشتگان به‌ویژه جانباختگان راه حق و حقیقت، دو پرسهی همگانی هم برگزار می‌کنند. یکی در روز «اورمزد و تیرماه» (:29خوردادماه خورشیدی) و دیگری در روز «اورمزد و اسفندماه»(:25بهمن ماه خورشیدی) برپا می‌شود. فلسفه‌ی برگزاری این دو آیین به جان‌فشانی بهدینان در راه ماندگاری و پایایی دین و میهن باز می‌گردد. پرسه همگانی تیرماه برای گرامی‌داشت یاد و فداکاری «آرش کمانگیر» و بهدینان جان برکفی است که در هنگامه‌ی ستیز با تورانیان جان خویش را از دست داده‌اند. دومین پرسهی همگانی در روز اورمزد و اسفندماه برای گرامی‌داشت جانباختگانی است که در یورش تازیان جان سپرده‌اند. می‌گویند در چنین روزی شمار بسیاری از بهدینان در راه پاسداری از ارزش‌های دینی و میهنی جان خویش را از کف داده‌اند. از آنجا كه شمار جانباختگان این یورش به اندازه‌اي بوده كه هر خانواده‌ی زرتشتي عزيزي را از دست داده بود، مردم بر آن شدند تا پرسهی همگاني برگزار کنند و جانفشاني‌هاي آن جانباختگان را گرامی بدارند.
در روز برگزاری پرسهی همگانی، کنار در ورودی سالن مراسم ميزی قرار داده می‌شود. بر روی این میز دو ظرف برای استفاده باشندگان قرار می‌دهند. در يكي از اين ظرف‌ها نبات خورد شده مي‌ريزند و در ديگري مخلوطي از شكر و قهوه قرار می‌دهند. پیش از برگزری پرسهی همگانی، مدیریت برگزاری مراسم اقدام به تهیه دفترچه‌اي می‌کند كه در آن نام، نام پدر، روز درگذشت برابر با گاهنمای زرتشتی و جای درگذشتن بهدینانی که در آن سال درگذشته‌اند، درج شده است. در هنگام ورود هريك از باشندگان در مراسم، این دفترچه در اختیار آنها گذارده مي‌شود. هر یک از باشندگان بنابر تمایل خویش هنگام حضور در مراسم، شاخه‌هایی از برگ سبز «مورد» یا «شمشاد»، «عود»، «کُندر» و یا «چوب سندل» را با خود به مراسم پرسهی همگانی می‌آورند و در کنار سفره‌ی پُرسه قرار می‌دهند. در برخی از محله‌های زرتشتی‌نشین یزد در بامداد روز پرسهی همگانی، مردم پیش از باشندگی در آیین پرسهی همگانی، نخست به دیدار خانواده‌هایی می‌روند که در آن سال درگذشته‌ای داشتند. زمانی کوتاه در آن خانه می‌مانند و چای یا شربت می‌خورند و برای روان هماروانان شادی آرزو می‌کنند.
سرورمان «اشوزرتشت» در قالب آموزه‌های اهورایی گات‌ها به مردمان جهان آموخت که هستی(:آفرینش) از دوبخش «گیتی» و «مینو» تشکیل شده است. این دو بُعد آفرینش اهورایی چنان درهم آمیخته‌اند که هر کرداری در گیتی، برابر با قانون اشا بازتاب مینوی نیز درپی خواهد داشت. در پیام اهورایی گات‌ها، مرگ خاتمه‌ی زندگی ما انسان‌ها نبوده و می‌آموزد که زندگانی انسان در بُعد مینوی ادامه خواهد داشت و آدمی پادافره خود را چه در دوران زندگی گیتی و چه زندگی مینو دریافت خواهد کرد. چنان‌که از کتاب اوستا برمی‌تابد در بامداد روز چهارم پس از مرگ در دادگاه سراسر دادگری اهورایی «ونا»(:گناه) و «کرفه»(:ثواب) روان ما انسان‌ها با ترازویی مینوی که سراسر اشویی و دادگری است، سنجیده خواهد شد و هریک به سرانجام نیک و بد کردارهای خویش خواهیم رسید. کرفه‌کاران در «وَهیشتم مینو»(:بهشت یا بهترین جایی که در اندیشه می‌گنجد) و گناه‌کاران در «اَچیشتم مینو»(:دوزخ یا بدترین جایی که در اندیشه می‌گنجد) جای خواهند گرفت. آنگونه که از کتاب اوستا برمی‌تابد سرنوشت نهایی روان ما انسان‌ها بازگشت به‌سوی ذات‌بی‌پایان و بی‌کران خداوندی است. چه، روان ما حداکثر پس از سی‌سال به فروهر خود در «گروسمان»(:سرای نور و سرود) می‌پیوند(:ممزوج می‌شود) و در روشنایی بی‌پایان ذات خداوندی، جاودانه می‌آرمد. باید بدانیم بهشت و دوزخ، در دین زرتشتی مفاهیمی از روشنایی و تاریکی است و کاملا صورتی مینوی داشته و مختص روان یا حقیقت وجودی ما انسان‌هاست و جنبه‌های کاذب مادی و فیزیکی به دور است.
امید آن‌که با یاری یکتا آفریدگار رایومند و خروهمند و همازوری در راه اشا بتوانیم از هرگونه اندیشه‌ی اهریمنی دوری جسته، راستی‌ها و نیکی‌ها را دریابیم و وجدان، اخلاق، عشق، نوع‌دوستی و انسانیت را چنان‌که آرمان دین‌بهی است، بیش از پیش پیشه‌ی خویش ساخته و بگسترانیم. ایدون باد
جدا از پرسهی یکایک درگذشتگان، زرتشتیان جهان در درازای سال به‌یاد همافروهران و هماروانان درگذشتگان به‌ویژه جانباختگان راه حق و حقیقت، دو پرسهی همگانی هم برگزار می‌کنند. یکی در روز «اورمزد و تیرماه» (:29خوردادماه خورشیدی) و دیگری در روز «اورمزد و اسفندماه»(:25بهمن ماه خورشیدی) برپا می‌شود. فلسفه‌ی برگزاری این دو آیین به جان‌فشانی بهدینان در راه ماندگاری و پایایی دین و میهن باز می‌گردد. پرسه همگانی تیرماه برای گرامی‌داشت یاد و فداکاری «آرش کمانگیر» و بهدینان جان برکفی است که در هنگامه‌ی ستیز با تورانیان جان خویش را از دست داده‌اند. دومین پرسهی همگانی در روز اورمزد و اسفندماه برای گرامی‌داشت جانباختگانی است که در یورش تازیان جان سپرده‌اند. می‌گویند در چنین روزی شمار بسیاری از بهدینان در راه پاسداری از ارزش‌های دینی و میهنی جان خویش را از کف داده‌اند. از آنجا كه شمار جانباختگان این یورش به اندازه‌اي بوده كه هر خانواده‌ی زرتشتي عزيزي را از دست داده بود، مردم بر آن شدند تا پرسهی همگاني برگزار کنند و جانفشاني‌هاي آن جانباختگان را گرامی بدارند.
در روز برگزاری پرسهی همگانی، کنار در ورودی سالن مراسم ميزی قرار داده می‌شود. بر روی این میز دو ظرف برای استفاده باشندگان قرار می‌دهند. در يكي از اين ظرف‌ها نبات خورد شده مي‌ريزند و در ديگري مخلوطي از شكر و قهوه قرار می‌دهند. پیش از برگزری پرسهی همگانی، مدیریت برگزاری مراسم اقدام به تهیه دفترچه‌اي می‌کند كه در آن نام، نام پدر، روز درگذشت برابر با گاهنمای زرتشتی و جای درگذشتن بهدینانی که در آن سال درگذشته‌اند، درج شده است. در هنگام ورود هريك از باشندگان در مراسم، این دفترچه در اختیار آنها گذارده مي‌شود. هر یک از باشندگان بنابر تمایل خویش هنگام حضور در مراسم، شاخه‌هایی از برگ سبز «مورد» یا «شمشاد»، «عود»، «کُندر» و یا «چوب سندل» را با خود به مراسم پرسهی همگانی می‌آورند و در کنار سفره‌ی پُرسه قرار می‌دهند. در برخی از محله‌های زرتشتی‌نشین یزد در بامداد روز پرسهی همگانی، مردم پیش از باشندگی در آیین پرسهی همگانی، نخست به دیدار خانواده‌هایی می‌روند که در آن سال درگذشته‌ای داشتند. زمانی کوتاه در آن خانه می‌مانند و چای یا شربت می‌خورند و برای روان هماروانان شادی آرزو می‌کنند.
سرورمان «اشوزرتشت» در قالب آموزه‌های اهورایی گات‌ها به مردمان جهان آموخت که هستی(:آفرینش) از دوبخش «گیتی» و «مینو» تشکیل شده است. این دو بُعد آفرینش اهورایی چنان درهم آمیخته‌اند که هر کرداری در گیتی، برابر با قانون اشا بازتاب مینوی نیز درپی خواهد داشت. در پیام اهورایی گات‌ها، مرگ خاتمه‌ی زندگی ما انسان‌ها نبوده و می‌آموزد که زندگانی انسان در بُعد مینوی ادامه خواهد داشت و آدمی پادافره خود را چه در دوران زندگی گیتی و چه زندگی مینو دریافت خواهد کرد. چنان‌که از کتاب اوستا برمی‌تابد در بامداد روز چهارم پس از مرگ در دادگاه سراسر دادگری اهورایی «ونا»(:گناه) و «کرفه»(:ثواب) روان ما انسان‌ها با ترازویی مینوی که سراسر اشویی و دادگری است، سنجیده خواهد شد و هریک به سرانجام نیک و بد کردارهای خویش خواهیم رسید. کرفه‌کاران در «وَهیشتم مینو»(:بهشت یا بهترین جایی که در اندیشه می‌گنجد) و گناه‌کاران در «اَچیشتم مینو»(:دوزخ یا بدترین جایی که در اندیشه می‌گنجد) جای خواهند گرفت. آنگونه که از کتاب اوستا برمی‌تابد سرنوشت نهایی روان ما انسان‌ها بازگشت به‌سوی ذات‌بی‌پایان و بی‌کران خداوندی است. چه، روان ما حداکثر پس از سی‌سال به فروهر خود در «گروسمان»(:سرای نور و سرود) می‌پیوند(:ممزوج می‌شود) و در روشنایی بی‌پایان ذات خداوندی، جاودانه می‌آرمد. باید بدانیم بهشت و دوزخ، در دین زرتشتی مفاهیمی از روشنایی و تاریکی است و کاملا صورتی مینوی داشته و مختص روان یا حقیقت وجودی ما انسان‌هاست و جنبه‌های کاذب مادی و فیزیکی به دور است.
امید آن‌که با یاری یکتا آفریدگار رایومند و خروهمند و همازوری در راه اشا بتوانیم از هرگونه اندیشه‌ی اهریمنی دوری جسته، راستی‌ها و نیکی‌ها را دریابیم و وجدان، اخلاق، عشق، نوع‌دوستی و انسانیت را چنان‌که آرمان دین‌بهی است، بیش از پیش پیشه‌ی خویش ساخته و بگسترانیم. ایدون باد
منبع :
.
